Door Maaike Burggrafer
De gezondheid van het paard is iets waar we allemaal mee bezig zijn, maar soms te weinig informatie over uitwisselen. We zijn ons er wel steeds meer van bewust, dat als we van ons paard volledige inzet verwachten, we dan ook moeten zorgen dat hij die kan leveren. Paardentandartsen zijn gelukkig bij velen net zo gewoon geworden als de hoefsmid. Ook zie je steeds meer bewustwording dat ook skelet en spieren hun aandacht nodig hebben.
De gezondheid van het paard is iets waar we allemaal mee bezig zijn, maar soms te weinig informatie over uitwisselen. We zijn ons er wel steeds meer van bewust, dat als we van ons paard volledige inzet verwachten, we dan ook moeten zorgen dat hij die kan leveren. Paardentandartsen zijn gelukkig bij velen net zo gewoon geworden als de hoefsmid. Ook zie je steeds meer bewustwording dat ook skelet en spieren hun aandacht nodig hebben.
Waar ik het nu over wil hebben is een moordenaar: atypische myopathie. Door een toxine worden de spieren in een razend tempo afgebouwd. Het wordt veroorzaakt door een schimmel op de bladeren van de esdoorn. Een besmette boom wordt drager zonder zichtbare verschijnselen. Bij ons in het noorden is het geen onbekend beeld meer. Velen kennen de symptomen van de ziekte inmiddels en weten wat je vooral niet moet doen en wat wel. En de dierenartsen zijn erg adequaat geworden.
Hoe herken je het? Het paard wil niet meer lopen, is stijf of ligt zelfs, in een erger stadium. Niet zoals koliek, waarbij ze rollen en opstaan, maar passief liggen. Het heeft zichtbaar pijn, knarsende tanden, hoge hartslag (normaal rond de 40, nu tussen de 60 of 70 per minuut), snelle ademhaling, als je het paard aanraakt, doen de spieren pijn. De kleur van de urine, die normaal gelig is, wordt donker, oplopend van donker oranje tot koffiekleur. Hoe erger het is, des te meer afvalstoffen er in de urine zitten en des te donkerder de urine is. Kun je wat urine opvangen, dan is dat voor de dierenarts die komt fijn. Ze hebben geen koorts, eerder eventueel een ondertemperatuur.
Heel belangrijk is dat het paard geen stap meer moet lopen. Ga er niet mee op transport naar de dierenarts. Help het niet in de benen. Laat het zijn waar het is en bel de dierenarts. Deze kan via het bloed bepalen hoe het is met de spierenzymen. Die zijn in zo’n geval extreem hoog. En hoe sneller er een infuus met glucose wordt gegeven, hoe groter de kans dat het goed komt. Het gaat erom is dat je verdunt om schade te beperken. De dierenarts zal ook het paard doorspoelen; dat betekent water in de maag brengen via een sonde in de neus om de inhoud van de maag te verdunnen en de doorstroming het lichaam uit te versnellen. De nieren hebben namelijk veel te lijden . Verder is het zaak dat er carnitine komt uit de faculteit en dat er insuline wordt gespoten. Ook is belangrijk dat er een pijnstiller wordt gegeven om het dragelijk te maken. Ze hebben veel pijn. Dan volgt een spannende tijd van enkel dagen. Als het paard ligt, is het de vraag of de nieren en de hartspier niet te veel te lijden hebben gehad. Mocht alles mee zitten en het paard overlijdt niet, dan is er één pluspunt. De ziekte laat geen letsel achter en het paard kan weer presteren als daarvoor. Mocht je een paard dood in de wei aantreffen en je weet niet hoe het is gekomen, dan is dit dus ook een mogelijkheid. Om de andere paarden te behoeden voor hetzelfde is het wel fijn om dat te weten.
Omdat sommige symptomen op spierbevangenheid of maandagziekte lijken is het zaak beter de dierenarts te laten komen. Esdoorns zijn mooi, maar dus wel gevaarlijk. Houd informatie dus niet teveel voor jezelf: beter overbodig nieuws dan geen nieuws.
Hoe herken je het? Het paard wil niet meer lopen, is stijf of ligt zelfs, in een erger stadium. Niet zoals koliek, waarbij ze rollen en opstaan, maar passief liggen. Het heeft zichtbaar pijn, knarsende tanden, hoge hartslag (normaal rond de 40, nu tussen de 60 of 70 per minuut), snelle ademhaling, als je het paard aanraakt, doen de spieren pijn. De kleur van de urine, die normaal gelig is, wordt donker, oplopend van donker oranje tot koffiekleur. Hoe erger het is, des te meer afvalstoffen er in de urine zitten en des te donkerder de urine is. Kun je wat urine opvangen, dan is dat voor de dierenarts die komt fijn. Ze hebben geen koorts, eerder eventueel een ondertemperatuur.
Heel belangrijk is dat het paard geen stap meer moet lopen. Ga er niet mee op transport naar de dierenarts. Help het niet in de benen. Laat het zijn waar het is en bel de dierenarts. Deze kan via het bloed bepalen hoe het is met de spierenzymen. Die zijn in zo’n geval extreem hoog. En hoe sneller er een infuus met glucose wordt gegeven, hoe groter de kans dat het goed komt. Het gaat erom is dat je verdunt om schade te beperken. De dierenarts zal ook het paard doorspoelen; dat betekent water in de maag brengen via een sonde in de neus om de inhoud van de maag te verdunnen en de doorstroming het lichaam uit te versnellen. De nieren hebben namelijk veel te lijden . Verder is het zaak dat er carnitine komt uit de faculteit en dat er insuline wordt gespoten. Ook is belangrijk dat er een pijnstiller wordt gegeven om het dragelijk te maken. Ze hebben veel pijn. Dan volgt een spannende tijd van enkel dagen. Als het paard ligt, is het de vraag of de nieren en de hartspier niet te veel te lijden hebben gehad. Mocht alles mee zitten en het paard overlijdt niet, dan is er één pluspunt. De ziekte laat geen letsel achter en het paard kan weer presteren als daarvoor. Mocht je een paard dood in de wei aantreffen en je weet niet hoe het is gekomen, dan is dit dus ook een mogelijkheid. Om de andere paarden te behoeden voor hetzelfde is het wel fijn om dat te weten.
Omdat sommige symptomen op spierbevangenheid of maandagziekte lijken is het zaak beter de dierenarts te laten komen. Esdoorns zijn mooi, maar dus wel gevaarlijk. Houd informatie dus niet teveel voor jezelf: beter overbodig nieuws dan geen nieuws.
